آداب و رسوم چهارشنبه سوری در شهرهای ایران

منشأ و زمان پیدایش چهارشنبه سوری دقیقاً مشخص نیست. اما در ایران باستان، روز چهارشنبه آخر سال نحوست داشته است و برای رفع نحوست، آتش را که مظهر فروغ ایزدی بوده است روشن می کردند و از روی آن می پریدند.

با ورود اسلام به ایران تا قبل از انقلاب اسلامی، این مراسم پابرجا ماند؛ چون آتش در اسلام جزو مطهرات است و هرچیز ناپاکی که در آتش بسوزد پاک و طاهر می شود. از طرفی، اعراب هم چهارشنبه را نحس می دانند و نحوست این روز را به وسیله ی افروختن آتش رفع می کنند.

ایرانیان باستان اعتقاد داشتند كه نباید چرك و آلودگی سال كهنه را تحویل نوروز دهند و چون رفع همه آلودگی ها با شستشو برای آنها ممكن نبود، علاوه بر آب به عنصر آتش نیز روی می آوردند و چون آتش را نیز مظهر و عامل پاكی می دانستند، با آتش زدن هیزم به از بین بردن لوازم غیر قابل استفاده و ضدعفونی كردن محل زندگی خود می پرداختند. ضمن این كه برافروختن شعله ها همراه با دود، حشرات را نیز از بین می برد.

اما امروزه معمولاً مراسم اوستاخوانی در خانه‌های زرتشتیان برقرار است و هفت نوع میوه خشك مثل كشمش، انجیر، بادام، خرما،‌توت و پسته به مهمانان می‌دهند. هفت میوه خشك زرتشتی‌ها شباهت زیادی به آجیل چهارشنبه‌سوری دارد كه خوردنش در این شب واجب است. در بسیاری از شهرها آش ترشی هم به نام این شب با چند نوع سبزی درست می‌شود.